Tỳ Bà Hành 琵琶行 Pípá xíng là nhan đề của một bài thơ dài 616 chữ thuộc thể loại thất ngôn trường thiên của Bạch Cư Dị, sau đó được phổ thơ thành nhạc. Bài thơ được Vưu Vưu 尤尤 tác khúc, Tiểu Mộ 小慕 biên khúc và ca xướng là Kỳ Nhiên, Thẩm Mật Nhân 奇然, 沈谧仁. Đây là bài hát thú vị được kết hợp giữa nhạc Hí và nhạc hiện đại.
- Tên tiếng Trung: 琵琶行
- Phiên âm: Pípá xíng
- Thể loại: Nhạc tiktok Trung Quốc
Lời bài hát Tỳ Bà Hành Phiên âm, Chữ Hán và lời Việt
浔阳江头夜送客
xún yáng jiāng tóu yè sòng kè
Sông Tầm Dương đầu đem tiễn khách
枫叶荻花秋瑟瑟
fēng yè dí huā qiū sèsè
Gió thu thổi lá phong với hoa lau xào xạc
主人下马客在船
zhǔrén xiàmǎ kè zài chuán
Chủ xuống ngựa, khách trong thuyền
举酒欲饮无管弦
jǔ jiǔ yù yìn wú guǎn xián
Nâng chén rượu nồng mà tiếc rằng không có đàn sáo
醉不成欢惨将别
zuì bùchéng huān cǎn jiāng bié
Say mà không vui vì thương tâm ly biệt
别时茫茫江浸月
bié shí mángmáng jiāng jìn yuè
Phút giây chia ly lòng đượm buồn như ánh trăng nhạt
忽闻水上琵琶声
hū wén shuǐ shàng pí·pá shēng
bỗng nghe tiếng tỳ bà lướt trên sóng nước
主人忘归客不发
zhǔrén wàng guī kè bù fā
Chủ quên về mà khách cũng không đi
寻声暗问弹者谁
xún shēng àn wèn tán zhě shuí
Theo nhịp điệu tìm người đàn là ai
琵琶声停欲语迟
pí·pá shēng tíng yù yǔ chí
Tiếng tỳ bà chợt mất, cũng không dám cất lời
移船相近邀相见
yí chuán xiāng jìn yāo xiāng jiàn
Đành rời thuyền xin được gặp mặt
添酒回灯重开宴
tiān jiǔ huí dēng zhòng kāi yàn
Rót rượu thắp đèn, lại mở yến hội
千呼万唤始出来
qiān hū wàn huàn shǐ chū·lai
Gọi đến vạn lần mới chịu bước ra
犹抱琵琶半遮面
yóu bào pí·pá bàn zhē miàn
Dùng cây tỳ bà e thẹn che mặt
转轴拨弦三两声
zhuànzhóu bō xián sān liǎng shēng
Quay trục đàn thử gảy hai ba tiếng
未成曲调先有情
wèi chéng qǔdiào xiān yǒuqíng
Chưa rõ điệu nhạc mà nghe đã thấy tình
弦弦掩抑声声思
xián xián yǎn yì shēng shēng sāi
Tiếng nào cũng trầm tư, âm nào cũng đầy tình tứ
似诉平生不得志
shì sù píngshēng bùdézhì
Như ai oán cuộc đời đầy gian truân
低眉信手续续弹
dīméi xìnshǒu xù xù tán
Đôi mày hạ xuống gảy từng nhịp đàn
说尽心中无限事
shuō jìnxīn zhōng wúxiàn shì
Như kể hết nỗi lòng sầu muộn
轻拢慢捻抹复挑
qīng lǒng màn niǎn mǒ fù tiāo
Nhẹ ấn, miết dây, gảy từng khúc
初为霓裳后六幺
chū wèi nícháng hòu liù yāo
Hết đoạn Nghê Thường đến khúc Lục Yêu
大弦嘈嘈如急雨
dà xián cáocáo rú jí yǔ
Dây lớn vang dội như mưa bão
小弦切切如私语
xiǎo xián qièqiè rú sīyǔ
Dây nhỏ nhẹ nhàng như kể bí mật riêng tư
如私语
rú sīyǔ
như kể bí mật riêng tư
嘈嘈切切错杂弹
cáocáo qièqiè cuòzá tán
Rồi âm vang dội lại hòa nhịp cùng âm nhẹ nhàng
大珠小珠落玉盘
dà zhū xiǎo zhū luò yù pán
Nghe như hạt châu lớn nhỏ cùng rắc vào hũ ngọc
落玉盘
luò yù pán
rắc vào hũ ngọc
间关莺语花底滑
jiānguān yīng yǔ huā dǐ huá
Tựa như chim oanh ríu rít trong vườn xuân
幽咽泉流冰下难
yōuyè quán liú bīng xià nán
tiếng suối băng róc rách khó chảy xa
冰泉冷涩弦凝绝
bīng quán lěng sè xián níng jué
Suối băng ngưng chảy tiếng đàn cũng im bặt
凝绝不通声暂歇
níng jué bù tōng shēng zàn xiē
Không gian bỗng chìm trong lặng thinh
别有幽愁暗恨生
bié yǒu yōu chóu àn hèn shēng
Trong lòng có mối sầu riêng tư thầm nhen nhóm
此时无声胜有声
cǐ shí wúshēng shèng yǒu shēng
Yên lặng tốt hơn là có âm thanh quẩn quanh
胜有声
shèng yǒu shēng
âm thanh quẩn quanh
银瓶乍破水浆迸
yín píng zhà pò shuǐ jiāng bèng
Chợt nghe như tiếng nước vỡ tung khỏi bình bạc
铁骑突出刀枪鸣
tiěqí tūchū dāoqiāng míng
Như đoàn quân thiết kỵ trong tay cầm đao sắc kéo tới
刀枪鸣
dāoqiāng míng
cầm đao sắc kéo tới
曲终收拨当心画
qǔ zhōng shōu bō dāngxīn huà
Nàng đan tay nhấn nhá kết thúc khúc nhạc
四弦一声如裂帛
sì xián yī shēng rú liě bó
Bốn dây đàn vang như xé vạt lụa
如裂帛
rú liě bó
như xé vạt lụa
东船西舫悄无言
dōng chuán xī fǎng qiāo wú yán
Thuyền bè đông tây im lìm tĩnh mịch
唯见江心秋月白
wěi jiàn jiāng xīn qiū yuèbái
Chỉ thấy ánh trăng nhạt soi giữa lòng sông
秋月白
qiū yuèbái
trăng thu sáng
沉吟放拨插弦中
chényín fàng bō chā xián zhōng
Nàng do dự tháo phím luồn nhẹ vào dây đàn
整顿衣裳起敛容
zhěngdùn yī·shang qǐ liǎnróng
Sửa sang xiêm y, dung nhan diễm lệ
自言本是京城女
zì yán běn shì jīngchéng nǚ
Kể rằng nàng vốn là con gái chốn kinh thành
家在虾蟆陵下住
jiā zài xiā má líng xià zhù
Nhà ở ngay dưới lăng Hà Mô
十三学得琵琶成
shí sān xué dé pí·pá chéng
13 tuổi đã học gảy tỳ bà
名属教坊第一部
míng shǔ jiàofǎng dìyī bù
Tên thuộc bộ thứ nhất trong danh phường
曲罢曾教善才服
qǔ bà céng jiāo shàncái fù
Mỗi khi gảy đàn thầy dạy cũng phục
妆成每被秋娘妒
zhuāng chéng měi bèi qiū niáng dù
Trang điểm lên đến Thu Hương cũng đố kỵ ghen ghét
五陵年少争缠头
wǔ líng nián shǎo zhēng chántuó
Trai tráng trẻ tuổi ở Ngũ Lang thi nhau tặng quà
一曲红绡不知数
yī qǔ hóngxiāo bù zhī shǔ
Một khúc ca được thưởng vô số lụa đào quý
钿头银篦击节碎
diàn tóu yín bì jījié suì
Trâm vàng lược bạc đánh nhịp vỡ tan
血色罗裙翻酒污
xuèsè luó qún fān jiǔ wū
Váy đỏ huyết trở mình rượu đổ phai hoen ố
今年欢笑复明年
jīnnián huānxiào fùmíng nián
Năm nay vui vẻ sang năm vẫn hoan hỉ
秋月春风等闲度
qiū yuè chūnfēng děngxián dù
Trăng thu gió xuân một đời an nhiên
弟走从军阿姨死
dì zǒu cóngjūn āyí sǐ
Em trai đi lính, dì đã khuất
暮去朝来颜色故
mù qù cháo lái yánsè gù
Ngày tháng trôi đi nhan sắc cũng phai tàn
门前冷落鞍马稀
mén qiān lěngluò ānmǎ xī
Trước cổng đìu hiu, xe ngựa cũng thưa thớt dần
老大嫁作商人妇
lǎodà jià zuò shāngrén fù
Đứng tuổi rồi mới làm vợ thương nhân
商人妇
shāngrén fù
vợ thương nhân
商人重利轻别离
shāngrén zhònglì qīng biélí
Thương nhân vốn ham tiền mà khinh rẻ ly biệt
前月浮梁买茶去
qiān yuè fú liáng mǎi chá qù
Mới đi Phù Lương mua trà tháng trước
买茶去
mǎi chá qù
đi mua trà
去来江口守空船
qù lái jiāng kǒu shǒu kōng chuán
Kể từ đó đầu sông lẻ bóng với thuyền không
绕船月明江水寒
rào chuán yuè míng jiāng shuǐ hán
Thuyền chìm trong bóng trăng bao quanh là nước sông lạnh lẽo
江水寒
jiāng shuǐ hán
nước sông lạnh lẽo
夜深忽梦少年事
yè shēn hū mèng shàonián shì
Đêm khuya lại mơ thấy bóng dáng thời son trẻ
梦啼妆泪红阑干
mèng tí zhuāng lèi hóng lángān
Trong mơ bật khóc nhòe má hồng môi son
红阑干
hóng lángān
nhòe má hồng môi son
我闻琵琶已叹息
wǒ wén pí·pá yǐ tànxī
Ta lặng nghe tiếng tỳ bà than thở
又闻此语重唧唧
yòu wén cǐ yǔ zhòng jījī
Lại thêm bầu tâm sự buồn khổ
同是天涯沦落人
tóng shì tiānyá lúnluò rén
Cùng là những kẻ lưu lạc tha hương
相逢何必曾相识
xiāngféng hébì céng xiāngshí
Gặp nhau như quen biết đã lâu trước đó
我从去年辞帝京
wǒ cóng qùnián cí dì jīng
Năm trước ta cáo biệt kính vua
谪居卧病浔阳城
zhéjū wòbìng xún yáng chéng
Bị đày đến thành Tầm Dương rồi đổ bệnh
浔阳地僻无音乐
xún yáng de pì wú yīnyuè
Tầm Dương heo hút không âm nhạc
终岁不闻丝竹声
zhōng suì bù wén sīzhú shēng
Cả năm chưa được nghe đàn sáo vang lên
住近湓江地低湿
zhù jìn pén jiāng de dīshī
Ở gần sông Bồn ẩm thấp
黄芦苦竹绕宅生
huánglú kǔ zhú rào zhái shēng
Lau vàng trúc khô mọc quanh nhà
其间旦暮闻何物
qíjiān dàn mù wén hé wù
Nơi ấy vốn chỉ nghe thấy gì đây ?
杜鹃啼血猿哀鸣
dùjuāntíxuè yuán āimíng
Chim quốc khóc ra máu kèm tiếng vượn hú đau thương
春江花朝秋月夜
chūn jiāng huāzhāo qiū yuèyè
Sáng mùa xuân hoa nở, đêm thu có ánh trăng
往往取酒还独倾
wǎngwǎng qǔ jiǔ hái dú qīng
Lại đem hũ rượu sầu tư một mình
岂无山歌与村笛
qǐ wú shāngē yǔ cūn dì
cũng đâu phải không có sơn ca hữu tình
呕哑嘲哳难为听
ǒu yā cháo zhā nán·wei tīng
chẳng qua hơi khó nghe chút thôi
今夜闻君琵琶语
jīn yè wén jūn pí·pá yǔ
đêm nay được nghe tiếng tỳ bà ấy
如听仙乐耳暂明
rú tīng xiān lè ěr zàn míng
như tiếng nhạc tiên chốn nhân gian
莫辞更坐弹一曲
mò cí gèng zuò tán yī qǔ
Ta xin được ngồi lại đàn một khúc
为君翻作琵琶行
wèi jūn fānzuò pí·pá xíng
Tự ta sáng tác tặng nàng, tên khúc là “tỳ bà hành”
琵琶行
pí·pá xíng
Tỳ bà hành
感我此言良久立
gǎn wǒ cǐ yán liángjiǔ lì
Lời nói của ta khiến nàng cảm động đến ngẩn ngơ
却坐促弦弦转急
què zuò cù xián xián zhuǎn jí
Ngồi xuống gảy từng tiếng đàn với nhịp vội vàng
弦转急
xián zhuǎn jí
nhịp vội vàng
凄凄不似向前声
qī qī bù shì xiàng qiān shēng
Nỗi sầu bi không giống tiếng đàn trước đó
满座重闻皆掩泣
mǎnzuò zhòng wén jiē yǎn qì
Toàn bộ quan khách trong bữa yến tiệc đều rơi lệ
皆掩泣
jiē yǎn qì
đều rơi lệ
座中泣下谁最多
zuò zhōng qì xià shuí zuì duō
Trong ấy ai là người khóc nhiều nhất đây
江州司马青衫湿
jiāng zhōu Sīmǎ qīng shān shī
Tư Mã Giang Châu vạt áo xanh ướt nhòa
青衫湿
qīng shān shī
vạt áo xanh ướt nhòa
江州司马青衫湿
jiāng zhōu Sīmǎ qīng shān shī
Tư Mã Giang Châu vạt áo xanh ướt nhòa
Bài hát Tỳ Bà Hành là một nhạc phẩm giúp khán giả hình dung được hoàn cảnh của nhà thơ Bạch Cư Dị thời Đường cách nay hơn 1200 năm. Tiếng Trung Phượng Hoàng hy vọng qua bài viết này, các bạn sẽ hiểu được câu chuyện, nguồn gốc đằng sau bài hát, từ đó có cảm xúc với nền âm nhạc cổ phong Trung Quốc.
=>> Xem thêm: Học tiếng Trung qua bài hát Sủng ái
